Cönk ne zaman kullanıldı?

Bilindiği kadarıyla cönkün en eski nüshası 15. yüzyıla aittir. Yüzyıla tarihlenebilir. Türkçede cönk kelimesinin kullanımının da aynı yüzyıla dayandığını hatırlatmak isteriz. Cönklerin çoğu 18. yüzyıla aittir. Yüzyılın ikinci yarısından sonra ve özellikle 19. yüzyılda görüldüğü söylenebilir (Gökyay, 1993; Cünbur, 1974).

Türk halk edebiyatı cönk nedir?

Türk halk edebiyatında cönk, çoğunlukla deri kaplı, uzunlamasına (alttan üste doğru) açılan, saz şairlerinin kendi şiirlerini veya başkalarının şiirlerini derlediği defterdir. Bu antoloji benzeri defterlere halk arasında sığır dili veya dana dili de denir.

Cönk kimin eseri?

Aslında bunların en ünlüsü, Kara Dede lakabıyla tanınan Dede Cöngî (ö. 975/1567) adlı bir Osmanlı âliminin, yazıldığı andan itibaren medrese öğrencileri arasında büyük rağbet görmüş ve günümüze kadar ulaşmış eseridir. Bazı hat ve resim albümlerine ve büyük şiir mecmualarına da cönk adı verilmiştir.

Cönk ve mecmua nedir?

Şekli itibariyle “dana dili, dana dili” de denilen cönkler, genellikle halk/çalgı şairlerinin şiirlerini bir araya toplayan uzunlamasına açık mecmualar olarak bilinse de bu tanımlama aslında bütün cönkleri kapsamaz; çünkü pek çok cönkte divan şairlerinin şiirleri de yer alır.

Cöngü ne demek?

“Conk”, uzunlamasına açılan ve içerisinde folklor ürünleri, kişisel bilgiler, özellikle halk ozanlarının şiirlerinin bulunduğu deri kaplı defterlere verilen addır.

Mecmua ne demek edebiyatta?

Sözlük anlamı “toplanmış, bir araya getirilmiş, bir araya getirilmiş şey” (Devellioğlu, 2000: 596) olan mecmua, çeşitli konulardaki seçme şiir veya makaleleri özetleyen eserlerin genel adıdır.

Halk şairlerine ne ad verilir?

Bugün bu insanlara “çalgıcı”, “âşık” veya “halk şairi” diyoruz; bunlar birbirleriyle bağlantılı olarak farklı isimlerle anılıyor ve İslam dönemi halk şiirinde sadece misyonlarının çok ötesinde işler başarmış kişilerdi.

Halk edebiyatı geleneği nedir?

Kökeni bilinmeyen veya zamanla kamu malı haline gelen ve halkın ortak malı sayılan ürünlerdir. Sözlü edebiyat geleneğinin devamıdır. Bu dönemin şiirleri mahalli dilde ve dörtlükler halinde yazılmıştır. Şiirlerde tıpkı İslamiyet öncesi Türk edebiyatında olduğu gibi hece ölçüsü kullanılmıştır.

Koşmanın ilk dörtlüğü nasıl anlaşılır?

Yani dizelerin uyak düzeni; Genellikle şu biçimdedir: axax – bbbx – cccx… ve bir dize genellikle en az 3 ve en fazla 12 dörtlükten oluşur. Ancak dizenin ilk kıtası şu şekilde de uyaklanabilir: “xaya or aaax”.

Cönk adı verilen defter hangi döneme aittir?

Cönk, Türkçede 15. yüzyıldan itibaren kullanılan bir terimdir. Salatalık; 15. yüzyıl Osmanlı dönemine ve Osmanlı İmparatorluğu’nda divan edebiyatına aittir.

Mecmua etmek ne demek?

Arapça kökenli bir kelime olan ve “toplanmış, derlenmiş, bir araya getirilmiş” anlamına gelen mecmua, Osmanlı dönemi Türk edebiyatının her alanından seçilmiş, çoğunlukla kişisel beğeniler ışığında hazırlanmış eserlerin genel adıdır.

Mecmua-i eş ar ne demek?

Edebiyat tarihi açısından önemli bilgiler içeren şiir mecmuaları (mecmû’a i Eş’âr), çeşitli şairlerin şiirlerini bir araya getiren eserlerdir. Bu eserler, yazıldıkları dönemin ve önceki dönemlerin şiir zevkini yansıtırlar.

Divan edebiyatında cönk nedir?

Edebiyat tarihinde adı pek duyulmamış Udebâ’nın eserlerinin başlıca kaynağı olan cönkler, divanlarda yer almayan şiirleri, ayrıca müstakil şekliyle bulunmayan manzum ve mensur eserleri tespit etmek için kullanılan değerli bir telif türüdür.

Cönk nedir örnekleri?

*İçerisinde dini bilgiler ve çeşitli vaaz ve nasihat metinlerinin yer aldığı dinî içerikli cönkler de mevcuttur. *Bunun yanı sıra cönklerde dualar, şifa reçeteleri, büyü tarifleri, şiirler, hikâyeler gibi pek çok farklı bilgi yer alabilir. *İçeriklerine göre cönklere ilahi cöngü, âşık cöngü de denebilir.

Mecmua ne demek din?

Süreli yayınlar, genellikle bir veya daha fazla yazar veya şair tarafından yazılmış, dinî ve din dışı nesir veya şiirlerin çeşitli şekil ve ciltlerde yer aldığı derleme kitaplardır: Mecmûatü’l-ehâdîs, mecmûa-i fetâvâ, mecmûa-i ed’iye, mecmûatü’r-resâil, mecmûa-i Eş’âr, mecmûa-i tevârîh, mecmûa-i fevâid gibi.

Cönklere ne yazılır?

*Cönklerde konu ayrımı yoktur. *Cönklerde şiir türlerinin veya biçimlerinin başlangıcı “Kum” olup, türkü, ilahi, şarkı, gazel, destan, beyit, müeseddes vb. kavramlar yazılmıştır. *Ayrıca dinî içerikli cönkler de vardır ki, bunlarda dinî bilgiler ve çeşitli vaaz ve nasihat metinleri yer alır.

Mecmua-i eş ar ne demek?

Şiir mecmualarının genel adı olan Mecmua-i Eş’âr, dönemin şiir meclislerinde okunan, bu sayede dönemin şiir zevkine ışık tutan ve çeşitli şairlerin şiirlerinin tek bir editör tarafından derlenmesiyle günümüze ulaşan bir antoloji niteliği taşıyan metinlerdir.

Halk edebiyatının özellikleri nelerdir?

Halk edebiyatının genel özellikleri: Şiirler genellikle saz eşliğinde söylenir. … Aruz ölçüsüyle şiir yazanlar da olmakla birlikte, genellikle 7’li, 8’li, 11’li hece kalıpları kullanılır, daha az oranda da başka unsurlar iç içe geçer.